Ik kwam in een krantenartikel de uitdrukking ‘het hemd is nader dan de rok’ tegen. Ik wil de betekenis hiervan graag met jullie delen!
Deze uitdrukking heeft twee betekenissen.
De eerste betekenis is dat mensen eerder bloedverwanten en hun eigen kinderen helpen dan andere mensen.
De tweede betekenis is dat mensen hun eigen belang altijd het belangrijkst vinden.
In Zuid-Nederland zegt men: ‘eerst oomken en dan oomkens kinderen’.
Waar komt deze uitdrukking vandaan?
De uitdrukking komt uit het Latijn van een Romeinse Dichter. Zowel mannen als vrouwen droegen een rok over een hemd. Het hemd raakte de huid en de rok zat er dus overheen. Dit staat symbol voor de betekenis: jouw eigen belangen en die van je familie zitten het dichtst op je huid. De familie heeft een hogere prioriteit voor jou om hen te helpen dan andere mensen. Er wordt ook wel gezegd dat het hemd dichter bij het hart zit.
Welke voorbeelden zijn er te vinden met deze uitdrukking:
- Van Velzen vindt dat de telecomveilingen duidelijk maken dat de Europese regeringsleiders het hemd nader is dan de rok.
- Ik wist wel dat ze zou kiezen voor haar nicht, het hemd is nader dan de rok.
- De buurjongen werkt in het bedrijf van zijn vader, het hemd is nader dan de rok.
- In Limburg hebben we de afgelopen dagen meerdere zaken meegemaakt waarbij het hemd beduidend dichterbij was dan de rok. Tegen vijf agenten van het Limburgse politiekorps is een ontslagprocedure gestart wegens ernstig plichtsverzuim, pesterijen, ondermijnend gedrag, schending van het ambtsgeheim en misbruik van bevoegdheden..
In het Engels komt eze uitdrukking ook voor. De vertaling ervan is: ‘near is my shirt, but nearer is my skin / near is my kirtle, but nearer is my smock / charity begins at home’.
Ook in het Duits komt deze uitdrukking voor. De vertaling ervan is: ‘das Hemd is näher als der Rock’.